Chú thích Chiến_tranh_Minh-Thanh

  1. ↑ Về sau con cháu ông xưng hiệu bằng chữ Hán là "Phúc Dục Biệt Quốc Anh Minh Hoàng đế"
  2. ↑ Xem nguyên văn Thất đại hận trong "Thanh Thái tổ Cao Hoàng đế thực lục.
  3. 1 2 Kha Xuân Kiều, Hà Nhân Học, sđd, trang 196.
  4. ↑ Nguyên văn: "Bằng nhĩ kỉ lộ lai, ngã chỉ nhất lộ khứ" (憑爾幾路來,我只一路去).
  5. ↑ Nay là bờ nam sông Hồn gần đập nước Đại Hỏa Phòng, phía đông Phủ Thuận, Liêu Ninh, Trung Quốc.
  6. ↑ Sau trận này, để tránh sự uy hiếp của chính quyền Hậu Kim đang trở nên hùng mạnh, vua Triều Tiên bấy giờ là Quang Hải Quân đã đàm phán với Hậu Kim để tránh khỏi rơi vào một cuộc chiến khác.
  7. ↑ Năm 1776, Hoàng đế Càn Long đã cho xây dựng một bia kỷ niệm trận chiến Tát Nhĩ Hử, đích thân đề văn bia: "Trên núi Thiết Bối diệt Đỗ Tùng, Tay vung hoàng việt nức lòng quân; Giờ đây bốn bể không chinh chiến, Nhớ thuở gian nan để tạo nên. (Nguyên văn: 鐵背山頭殲杜松，手麾黃鉞振軍鋒；於今四海無爭戰，留得艱難締造蹤, "Thiết Bối sơn đầu tiêm Đỗ Tùng, thủ huy hoàng việt chấn quân phong; Ư kim tứ hải vô tranh chiến, lưu đắc gian nan để tạo tông".
  8. ↑ Nay là thành phố Bắc Ninh, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc.
  9. ↑ Nay là Hưng Thành, Liêu Ninh.
  10. ↑ Theo "Minh Hy Tông thực lục", quyển 71.
  11. ↑ Tài liệu chữ Hán ghi thị trấn này Ái Phúc Lăng Long Ân Môn Kê (靉福陵隆恩門雞), gọi tắt là Ái Kê. Nay là thôn Đại Ai Kim Bảo, trấn Địch Gia, huyện Vu Hồng, thành phố Thẩm Dương.
  12. ↑ Trương Đại tái, "Thạch Quỹ thư hậu tập", phần "Viên Sùng Hoán liệt truyện.
  13. ↑ Lý Hồng Bân, sđd.
  14. ↑ Nay thuộc Đông Lăng, Thẩm Dương
  15. ↑ Hồ Ngật, sđd, trang 833
  16. 1 2 3 Tướng soái cổ đại Trung Hoa, sđd, tập 4
  17. ↑ Có tài liệu chép là Hưng Kinh
  18. ↑ Một thị trấn gần bờ biển, cách Sơn Hải Quan khoảng 100 Km về phía đông bắc
  19. ↑ Hồ Ngật, sđd, trang 834
  20. 1 2 3 4 5 Đông A Sáng, sđd, trang 262
  21. 1 2 3 4 Hồ Ngật, sđd, trang 838
  22. ↑ Tống Nhất Phu và Hà Sơn, sđd.
  23. ↑ Tống Nhất Phu và Hà Sơn, sđd, trang 102-103
  24. ↑ Đông A Sáng, sđd.
  25. ↑ tức quan Ngự sử, có trách nhiệm can gián.
  26. ↑ Hoàng Thái Cực đã phái Đại Bối lặc A Mẫn mang quân đi phòng giữ bốn thành mới chiếm này (Quang Thiệu - Quang Ninh, sđd)
  27. ↑ Kim Dung giữa đời tôi, sđd.
  28. ↑ Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 537
  29. ↑ Cát Kiếm Hùng, sách đã dẫn, tr 389
  30. ↑ Đặng Huy Phúc, sách đã dẫn, tr 476
  31. ↑ Thương Thánh, sách đã dẫn, tr 612
  32. ↑ Tổng binh, Phó tướng, Tham tướng và Du kích là tên các cấp chỉ huy quân đội thời nhà Thanh